انواع آلیاژ استیل و کاربردهای آنها
استیل یا فولاد ضد زنگ، گروهی از آلیاژهای فولادی است که حاوی حداقل 10.5٪ کروم هستند و به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگزدگی و خوردگی شناخته میشوند. این آلیاژها با توجه به ترکیبات شیمیایی و خواص مکانیکی، به چند دسته تقسیم میشوند که هرکدام کاربردهای ویژهای در صنایع مختلف دارند.
—
1. استیل آستنیتی (Austenitic Stainless Steel)
این نوع استیلها بیشترین استفاده را در میان آلیاژهای فولاد ضد زنگ دارند و به دلیل محتوای بالای نیکل و کروم، بسیار مقاوم به خوردگی هستند.
ویژگیها:
غیرمغناطیسی
مقاومت بالا در برابر زنگزدگی
قابلیت جوشکاری و شکلدهی عالی
نمونهها:
سری 304: مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگزدگی، مناسب برای تجهیزات آشپزخانه، لولهکشی و صنایع غذایی.
سری 316: حاوی مولیبدن، مناسب برای محیطهای دریایی و اسیدی.
کاربردها:
تجهیزات پزشکی
صنایع غذایی و آشامیدنی
سازههای دریایی
—
2. استیل فریتی (Ferritic Stainless Steel)
این آلیاژها حاوی مقدار کمتری نیکل هستند و به همین دلیل ارزانتر از استیلهای آستنیتی هستند. مقاومت آنها در برابر خوردگی کمتر از آستنیتی است، اما همچنان عملکرد مناسبی دارند.
ویژگیها:
مغناطیسی
مقاومت متوسط به خوردگی
قابلیت فرمدهی خوب
نمونهها:
سری 430: معمولاً در لوازم خانگی و دکوراسیون استفاده میشود.
کاربردها:
تولید لوازم خانگی
قطعات خودرو
سیستمهای اگزوز
—
3. استیل مارتنزیتی (Martensitic Stainless Steel)
این دسته از استیلها سختتر و مقاومتر به ضربه هستند، اما مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارند. معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت مکانیکی بالا دارند استفاده میشود.
ویژگیها:
مغناطیسی
قابلیت سختکاری
مقاومت به سایش
نمونهها:
سری 410: مناسب برای ابزارآلات و تیغهها.
سری 420: به عنوان فولاد تیغه یا فولاد جراحی شناخته میشود.
کاربردها:
ابزار جراحی
قطعات مکانیکی
تیغهها و ابزارهای برش
—
4. استیل دوبلکس (Duplex Stainless Steel)
این نوع استیلها ترکیبی از خواص آستنیتی و فریتی هستند و مقاومت بالایی در برابر ترکخوردگی ناشی از خوردگی تنشی دارند.
ویژگیها:
مقاومت بالا به خوردگی و ترکخوردگی
استحکام بیشتر نسبت به آستنیتی
مغناطیسی
نمونهها:
سری 2205: مقاومت بالا در محیطهای شیمیایی و دریایی.
کاربردها:
صنایع نفت و گاز
صنایع پتروشیمی
سازههای دریایی
—
5. استیل رسوب سختی (Precipitation-Hardening Stainless Steel)
این نوع استیلها برای کاربردهایی که به استحکام بسیار بالا نیاز دارند طراحی شدهاند و از طریق عملیات حرارتی سختی بالایی پیدا میکنند.
ویژگیها:
مقاومت بالا به خوردگی
قابلیت عملیات حرارتی
استحکام مکانیکی فوقالعاده
نمونهها:
سری 17-4 PH: بسیار مقاوم و مناسب برای تجهیزات هوافضا.
کاربردها:
صنایع هوافضا
توربینهای گازی
تجهیزات نظامی
—
6. استیلهای مقاوم در دمای بالا
این نوع استیلها برای محیطهای با دمای بسیار بالا طراحی شدهاند و در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاوم هستند.
کاربردها:
کورهها
صنایع شیمیایی
تجهیزات نیروگاهی
—
نتیجهگیری
انتخاب نوع مناسب استیل بسته به نیاز پروژه و شرایط محیطی، اهمیت زیادی دارد. استیل آستنیتی برای محیطهای مرطوب و خورنده، استیل فریتی برای مصارف عمومی، و استیل مارتنزیتی برای کاربردهای مکانیکی بهترین گزینهها هستند. همچنین، استیل دوبلکس و رسوب سختی برای شرایط خاص صنعتی ایدهآل هستند.
